Czy jestem uzależniony od nikotyny?

Zdaniem niektórych specjalistów za uzależnieniem od nikotyny mogą przemawiać m.in. następujące objawy :

– palenie ponad 20 papierosów dziennie;

– wypalenie pierwszego papierosa w ciągu 30 min. po obudzeniu się (nierzadko na czczo);

– częste i głębokie zaciąganie się dymem tytoniowym;

– palenie podczas choroby.

Opierając się na kryteriach diagnostycznych ICD-10 można przyjąć, że uzależnienie od nikotyny można rozpoznawać wówczas, kiedy w okresie ostatniego roku stwierdzono obecność co najmniej trzech objawów z poniższej listy:

1. silną potrzebę (“głód”) lub poczucie przymusu używania nikotyny (np. palenia tytoniu);

2. subiektywne przekonanie o mniejszej możliwości kontrolowania zachowań związanych z paleniem, tj. trudności w:

– powstrzymywaniu się od palenia tytoniu,

– kontrolowaniu częstotliwości palenia tytoniu (np. papierosów),

– kontrolowaniu ilości wypalanych papierosów;

3. obecność fizjologicznych objawów zespołu odstawienia (niepokoju, rozdrażnienia itp.) występujących przy próbach przerwania lub ograniczenia palenia;

4. występowanie zjawiska tolerancji, polegającego na konieczności wypalania coraz większej ilości tytoniu (papierosów), w celu osiągnięcia efektu uzyskiwanego poprzednio po mniejszej ilości;

5. zaniedbywanie innych przyjemności lub zainteresowań na rzecz palenia tytoniu (np. papierosów);

6. palenie pomimo szkodliwych następstw (fizycznych, psychicznych i społecznych), o których wiadomo, że mają związek z paleniem tytoniu.

Kwestionariusz Tolerancji Nikotyny Fagerstroma

pytanie	odpowiedź	punkty
1. Jak szybko, po przebudzeniu zapala Pan/i pierwszego papierosa?	1. w ciągu 30 min. 2. po 30 min.	1 0
2. Czy sprawia Pani/Panu trudność powstrzymanie się od palenia w miejscach, gdzie obowiazuje zakaz palenia?	1. tak 2. nie	1 0
3. Z którego papierosa byłoby Pani/Panu najtrudniej zrezygnować?	1. z pierwszego 2. z każdego	1 0
4. Ile papierosów dziennie Pani/Pan wypala?	1. mniej niż 15 2. 15 – 25 3. powyżej 25	0 1 2
5. Czy częściej pali Pani/Pan papierosy w ciągu pierwszych godzin po przebudzeniu, czy w pozostałej części dnia?	1. tak 2. nie	1 0
6. Czy pali Pani/Pan podczas choroby, która zmusza Panią/Pana do pozostawania w łóżku przez większą część dnia?	1. tak 2. nie	1 0
7. Jak jest zawartość nikotyny w papierosach, które Pani/Pan pali?	1. mniej niż 0,9 mg 2. 1,0 – 1,2 mg 3. ponad 1,3 mg	0 1 2
8. Czy zaciaga się Pani/Pan dymem tytoniowym?	1. nigdy 2. czasami 3. zawsze	0 1 2

Komentarz:

Maksymalna liczba punktów wynosi 11.

· Uzyskanie 0-4 pkt. wskazuje na brak cech farmakologicznego (biologicznego) uzależnienia od nikotyny lub na bardzo “niski” poziom uzależnienia. Palenie jest raczej nawykiem, którego dana osoba nie chce lub nie potrafi się pozbyć.

· Uzyskanie 5-8 pkt. wskazuje na obecność cech uzależnienia od nikotyny. Takiej osobie trudno jest obejść się bez papierosa, szczególnie w sytuacjach stresowych lub za przykładem (pod presją, za namową) otoczenia.

· Uzyskanie 9-11 pkt. wskazuje jednoznacznie na obecność objawów farmakologicznego (biologicznego) uzależnienia od nikotyny, a część schorzeń i odczuwanych dolegliwości ma niewątpliwy związek z paleniem.

Używana jest także 6-pytaniowa wersja Kwestionariusza tolerancji Fagerstroma (bez dwóch ostatnich pytań), w której rozbudowane zostały pytania 1 i 4, a maksymalna suma punktów wynosi 16. W tej wersji, w pytaniu pierwszym rozbudowano kategorię odpowiedzi i punktację – do 5 min (3 pkt.), 6-30 min (2 pkt.), 31-60 min (1 pkt.), po 60 min (0 pkt.). Stwierdzenie faktu zapalenia papierosa, w ciągu 5 minut po obudzeniu się, powinno być traktowane jako objaw głębokiego uzależnienia od nikotyny. Takie zachowanie świadczy bowiem o tym, że palacz ma poważne trudności w radzeniu sobie z głodem nikotynowym, po nocnej abstynencji. Również w pytaniu 4 rozbudowano odpowiedzi i punktację – 10 lub mniej (0 pkt.), 11-20 (1 pkt.), 21-30 (2 pkt.), 31 i więcej (3 pkt.), a stwierdzenie faktu palenia powyżej 30 papierosów dziennie potrakowane zostało jako silny argument przemawiający za istnieniem farmakologicznego uzależnienia od nikotyny.

Test motywacji do zaprzestania palenia

Opracowany został przez dr Ninę Schneider z Uniwersytetu w Los Angeles i służy do badania gotowości do zaprzestania palenia tytoniu.

Czy chce Pan/i zaprzestać palenia? tak nie

Czy Pan/i decyduje się na to dla siebie (zaznaczyć “tak”)

czy dla kogoś innego np. dla rodziny (zaznaczyć “nie”) tak nie

Czy podejmował/a Pan/i już kiedyś próby

zaprzestania palenia? tak nie

Czy Pan/i wie w jakich sytuacjach

najczęściej sięga po papierosa? tak nie

Czy Pan/i wie dlaczego sięga po papierosa? tak nie

Czy podczas “rzucania” palenia może

Pan/i liczyć na czyjąś pomoc? tak nie

Czy członkowie Pani/Pana rodziny

są osobami niepalącymi? tak nie

Czy w miejscu Pani/Pana pracy nie pali się tytoniu? tak nie

Czy jest Pan/i zadowolony/a ze swojej pracy i trybu życia? tak nie

Czy wie Pan/i, gdzie znaleźć pomoc gdyby pojawiły się

problemy z wytrwaniem w abstynencji nikotynowej? tak nie

Czy ma Pan/i świadomość jakie pokusy i trudności

mogą pojawić się w okresie abstynencji nikotynowej? tak nie

Czy wie Pan/i jak sobie poradzić

w sytuacjach kryzysowych? tak nie

Komentarz – im więcej jest odpowiedzi “tak” tym większa jest gotowość do zaprzestania palenia.

Korzyści wynikające z zaprzestania palenia

Osoby, którym sugeruje się zaprzestanie palenia zadają często pytanie “a co ja z tego będę miał/a?”, a wykazywanie im samych tylko korzyści materialnych jest najczęściej niewystarczające. Osoby te powinny dodatkowo wiedzieć, że po zaprzestaniu palenia dochodzi do wielu korzystnych dla organizmu zmian i tak, po upływie:

20 minut – ciśnienie i tętno powracają do normy;

8 godzin – stężenie tlenku węgla (czadu) we krwi zmniejsza się o połowę, a stężenie tlenu wraca do normy;

1 dnia – płuca rozpoczynaja usuwanie sluzu;

2 dni – poprawia się zmysł smaku i zapachu;

3 dni – poprawia się wydolność oddechowa;

2-12 tygodni – poprawia się wydolność krążenia;

3-9 miesięcy – parametry czynności płuc ulegaja poprawie do 10%, ustępuje kaszel, zadyszka i trudności z oddychaniem;

5 lat – ryzyko zawału serca obniża się do 50% w stosunku do ryzyka u osób palących;

10 lat – ryzyko raka płuc obniża się do 50% w stosunku do ryzyka u osób palących, a ryzyko zawału serca ulega obniżeniu do poziomu osoby, która nigdy nie paliła.

http://www.rzuceniepalenia.pl/